Last Updated on januari 18, 2022 by Léon Polman
Kent u die uitdrukking (dank ds Gremdaat): “Vertrouwen komt te voet en gaat te paard”. Al jaren is vertrouwen het sleutelbegrip in ons werk. En steeds meer kom ik er over te weten en nemen mijn/onze inzichten op ‘vertrouwen’ toe.
De uitdaging in mijn werk is, kan ik team en organisaties helpen om een cultuur van vertrouwen te bouwen. Mijn heilige overtuiging is dat ‘de snelheid’ van vertrouwen*) het (maatschappelijk) succes voor ‘99’% bepaald.
#hoedan dat is een weten en niet weten van de afgelopen 35 jaar, (in)direct werken aan dit thema. In deze blog schets ik mijn eigen leer en ontwikkelproces door de jaren in vertrouwen.
De innerlijke beslissing
In de jaren 90 ontdekte ik de (h)erkenning van dat het enige wat ons kan ‘redden’, is het bouwen van relaties van vertrouwen tussen mensen (in het Engels zou mooi genoemd ‘cultures of trust’). Geen proces, geen schema, geen ding, zelfs geen ‘cultuur’, niets kan zo georganiseerd worden dat het de wereld redt. Alleen de mens die overwegend ander gedrag vertoond kan het verschil maken. Deze gedragsverandering stoelt op een INNERLIJKE beslissing om geen afbreuk meer te willen doen; if you can’t make it, stop breaking it zei Severn Suzuki (toen 13 jaar oud) in 1996 al voor de vergadering van de VN. De innerlijke beslissing om je hoofd met je hart te verbinden kan het verschil maken. Echte hart tot hart relaties aangaan met anderen, stoppen met het ‘functionele’ rollenspel, je werk doen met de mensen die je echt waardeert en iets vinden wat ertoe doet. Dan creëer je vertrouwen want je neemt verantwoordelijkheid en ervaar je vrijheid. Is dit niet ons verlangen? De uitdaging dan is elkaar te verleiden tot dit gedrag!
Verantwoordelijkheid => Vertrouwen => Vrijheid => Verlangen => Verleiden
Wat je krijgt is wat je geeft
Aan het begin van deze eeuw kreeg deze ‘cultures of trust’ steeds meer aandacht in het organiseren en ontstond het Great Place To Work Institute, die er een wetenschappelijk verantwoorde meetmethode voor ontwikkelde waar ik me onmiddellijk in verdiept heb. Belangrijkste leerpunt dat ik hieruit haalde: de mate van betrouwbaarheid, respect en eerlijkheid die jij van je ‘leidinggevende en collega ervaart bepalen de mate van vertrouwen in de organisatie. Verder werd ook nog kameraadschap en trots ‘gemeten’ en een ranglijst gemaakt (waar Pentascope een paar keer hoog op scoorde en in 2005 zelfs Europees op nummer 1 stond, ja dat is mijn mooiste Pentascope moment).
Maar goed meten is weten maar hoe bouw je nu die ‘cultures of trust’ mijn zoektocht ging verder.
Navolgbaar handelen
In het huidige decennium raakte ik geïnspireerd door het werk van Franklin Covey (the speed of trust): slim vertrouwen. Een eye-opener voor mij was de vertrouwensmatrix en de 4 kernen van geloofwaardigheid. Wat ik hier onder andere uit leerde: Vertrouwen is niet zomaar loslaten en ‘vertrouwen’ dat het wel goed komt. Dat is blind vertrouwen en eigenlijk dom! Het andere uiterste is evengoed niet slim: alles controleren want dat is wantrouwen. Waar het om gaat is het juiste midden, navolgbaar handelen (klinkt mooier als controleerbaar). Dat is ‘slim vertrouwen’.
Dat midden tussen die uitersten trof ik aan in het werk van Barry Johnson over polariteiten management. Sommige ogenschijnlijke tegenstellingen zijn beide gewenst en kunnen niet ‘opgelost worden’, ‘én’ in plaats van ‘of’. Hierover valt uiteraard veel meer te vertellen en ik ervaar dit echt als een ‘21st century skill’ voor modern management. Niet alles is een probleem dat kan of moet worden opgelost. Soms wil je het een én het ander. Johnson’s model helpt daar bij het juiste te doen.
Snelheid
Bovenstaande ‘instrumenten’ leveren mij concrete handvatten om in organisaties en teams echt iets te doen aan vertrouwen. Wie weet kunnen ze jou ook helpen de snelheid van vertrouwen in jouw organisatie te vergroten en vertrouwen vanaf nu in plaats van te voet, te paard laten komen!
Ondertussen ben ik ook benieuwd wat ik hier over tien jaar van vind. Vast heb ik dan nog meer inzichten. Tegelijkertijd denk ik waarom leren we deze praktische theorieën en tools niet al op de middelbare school? Enfin, voer voor een volgende column.
Meer weten? Vraag ons om eens meer te komen vertellen, dat vinden wij ook fijn!
* Snelheid van vertrouwen is de Nederlandse vertaling van werk van Franklin Covey (Speed of Trust).