Last Updated on maart 7, 2018 by davidwijns
[vc_row][vc_column width=”3/6″][dfd_info_box title=”Barbara Jansen” subtitle=”” main_content=”” read_more=”box” icon_type=”custom” main_style=”style-2″ main_layout=”layout-2″ link=”url:https%3A%2F%2Fwww.pentascope.nl%2Fwie-zijn-wij%2Fbarbara-jansen|||” undefined=”” icon_image_id=”21637″ icon_size=”60″ border_radius=”30″ title_font_options=”tag:div” icon_bg_size=”60″ hover_border_radius=”60″ background_color=”#ffffff” hover_background_color=”#ffffff” tutorials=””][dfd_spacer screen_wide_spacer_size=”20″ screen_normal_resolution=”1024″ screen_tablet_resolution=”800″ screen_mobile_resolution=”480″][vc_column_text]
Sinds kort begeleid ik een afstudeerder bij Pentascope, Léon Polman. Hij gaat een onderzoek doen naar ‘het effect van bewustzijnsniveaus van leiders op de complexiteit van de organisatie’. Ter voorbereiding van ons gesprek sloeg ik deze week het boek ‘de 8e eigenschap’ van Stephen Covey weer eens open en mijn oog viel op het volgende statement: “Slechts 17% van de werknemers vond dat er in hun organisatie open en met respect werd gecommuniceerd”.
[/vc_column_text][dfd_spacer screen_wide_spacer_size=”20″ screen_normal_resolution=”1024″ screen_tablet_resolution=”800″ screen_mobile_resolution=”480″][vc_column_text]
5 niveaus van luisteren
Covey verklaart dit via een model van luisteren. Hij onderscheidt vijf niveaus van luisteren: negeren, doen alsof, selectief luisteren, aandachtig luisteren en empathisch luisteren. Om echt te luisteren moeten we uitstijgen boven onszelf, boven ons eigen referentiekader boven ons waardensysteem, boven ons verleden en onze neiging tot oordelen. PAS DAN kunnen we ons onderdompelen in het referentiekader van een ander. Dat is empathisch luisteren. Het is volgens Covey een zeldzame vaardigheid (en veel meer dan dat). Vanuit deze gedachte is het dus ook niet gek dat slechts 17% van de werknemers de communicatie van hun organisatie als open en respectvol ervaren.
Het effect van bewustzijnsniveaus van leiders
Léon Polman heeft als start van zijn afstudeeronderzoek een LinkedIn blog geschreven over de verschillende niveaus van bewustzijn. Zoals hij ook schrijft houdt iedere theorie hierover zijn eigen verdeling erop na, maar er is overeenstemming over 3 overkoepelende niveaus waar elke theorie wel aan raakt. Dat zijn de volgende drie:
Afhankelijk bewustzijnsniveau: op dit niveau is de eigenwaarde van mensen afhankelijk van wat anderen denken en vinden. Men is in staat om te reflecteren op wat men zelf wil, maar zal dit aanpassen aan de ander. Men is vooral op zoek naar goedkeuring, aansluiting en wederzijds respect.
Onafhankelijk bewustzijnsniveau: het tweede niveau overstijgt en neemt alles van het eerste niveau mee. Hierin wordt men in staat om zichzelf te zien als een autonoom wezen, onafhankelijk van anderen. Individuen kunnen handelen vanuit eigen normen en waarden. Eigen competentie en prestatie staan centraal in deze fase. De meeste (maar niet elke) volwassenen zullen op middelbare of late leeftijd dit niveau bereiken.
Inter-onafhankelijk bewustzijnsniveau: deze fase overstijgt en neemt alles mee van de ‘onafhankelijke’ fase. In deze fase kijkt men niet naar zichzelf als een vaststaande entiteit, maar juist als iets wat constant in ontwikkeling is. Hierin ontstaat ook het besef dat kennis is geconstrueerd en dat waarden en ethiek situationeel bepaald zijn. Men kan onderliggende aannames achter verhalen herkennen en ter discussie stellen. Het ontdekken en ontwikkelen van jezelf en anderen staat in deze fase centraal.
‘Inter-onafhankelijk’ is net als ‘empathisch luisteren’ (Covey) een niveau dat nog maar weinig mensen halen. En toch hebben we als organisaties in deze tijd, waarbij de complexiteit om ons heen en binnen organisaties alleen maar toeneemt, dit bewustzijn nodig om de complexiteit aan te kunnen (Reinventing Organizations, Laloux).
Trucjes?
In leiderschapsprogramma’s, talent ontwikkeling en trainingen focussen we ons vooral op het aanleren van nieuwe skills, (management)methoden, ‘trucjes’ en communicatievaardigheden.
De vraag die dan bij mij rijst is: “Is ons bewustzijn verhogen dan niet het enige waar wij als (persoonlijk) leiders in organisaties mee bezig moeten zijn, zodat we in staat zijn empathisch te luisteren en inter-onafhankelijk te handelen?”.
Hoe verhoog je je bewustzijn?
Het verhogen van ons bewustzijn klinkt als iets wat we kunnen bereiken en daar zit nou juist de paradox. We kunnen ons bewustzijn alleen verhogen als we bereid zijn om via (zelf)reflectie onze patronen, pijnen en ego-structuren onder ogen te komen. En die vanuit een zekere distantie leren doorzien en er niet meer in opgeslokt of geïdentificeerd te worden. Een leider die dit kan, kent zichzelf en is van daaruit in staat zich echt te openen voor anderen, empathisch te luisteren en inter-onafhankelijk te handelen.
En deze weg naar binnen vraagt moed, kwetsbaarheid en loslaten van wat we altijd gedacht hadden wat nodig is om een groot leider te zijn.
Deze weg naar binnen en het verhogen van bewustzijn is een weg die mij persoonlijk en velen anderen erg boeit. Willen we de complexiteit om ons heen en in onze organisaties het hoofd kunnen bieden, dan is deze weg degene die we moeten bewandelen. Wandel je mee?[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”1/6″][/vc_column][vc_column width=”2/6″ el_class=”sticky” col_shadow=”box_shadow_enable:disable|shadow_horizontal:0|shadow_vertical:15|shadow_blur:50|shadow_spread:0|box_shadow_color:rgba(0%2C0%2C0%2C0.35)” col_shadow_hover=”box_shadow_enable:disable|shadow_horizontal:0|shadow_vertical:15|shadow_blur:50|shadow_spread:0|box_shadow_color:rgba(0%2C0%2C0%2C0.35)”][dfd_single_image image=”21780″ img_rounded=”50″][dfd_spacer screen_wide_spacer_size=”20″ screen_normal_resolution=”1024″ screen_tablet_resolution=”800″ screen_mobile_resolution=”480″][/vc_column][/vc_row]