De wereld een stukje mooier maken met lokaal geld

Think global, act local

De wereld mooier maken is wat mij bezighoudt. Het is een heel groot thema waarin ik kan verzuipen en het is voor mij een uitdaging dit grote vraagstuk klein en behapbaar te maken. Dagelijks draag ik in mijn werk en privéleven hieraan mijn steentje bij. Mijn dochter wordt wel eens gek van mij als ze thuiskomt met een kledingstuk van H&M en ik haar vraag waar die is gemaakt. Volgens mij kan en moet het anders. Ik was in de zomer in Frankrijk en de vele lokale producten in de Franse supermarkten en langs de kant van de weg triggerden mijn denken over hoe lokale economieën een bron van inspiratie zijn voor een mooiere wereld. In deze blog neem ik je graag mee in de mogelijkheden.

Uitwisseling van geld

Het is de hoogste tijd dat we onze economie en samenleving opnieuw gaan inrichten. Wat mij betreft moet dit (weer) kleiner en meer lokaal. Een belangrijke pijler van een economie zijn de geldstromen. De uitwisseling van geld tussen een koper en verkoper. Vroeger was deze uitwisseling hyperlokaal: beide partijen kenden elkaar goed. Het geld stroomde in de gemeenschap rond en zorgde voor onderlinge (ver)binding in en met de regio. Inmiddels leven we in een tijd waar deze uitwisseling veelal anoniem is. We kopen en verkopen op internationale schaal, waarbij de handel wordt beheerst door grote internationale bedrijven. En het geld hoopt zich meer en meer op bij een kleine groep, met alle sociale gevolgen van dien. En de nadelige effecten van het internationale verkeer op onze natuur zijn inmiddels bekend.

De Koop Lokaal Booster

Tijdens mijn vakantie heb ik het boek ‘De Koop Lokaal Booster’ gelezen. Het beschrijft de waarde van een groeiende lokale economie. De schrijver geeft handvatten hoe regio’s deze een boost kunnen geven met lokaal circulair geld. Als tegenwicht op de huidige mondiale en kapitalistische economie en als katalysator voor een sociale, veerkrachtige en duurzame economie met voldoende werkgelegenheid. Belangrijke voorwaarde is wel dat Centrale banken het lokale geld erkennen en dat het een op een is gekoppeld aan de euro. Alle betrokken partijen openen een digitale bankrekening waarmee ze de transacties uitvoeren in lokaal geld. Zo ontstaat een digitaal lokaal betaalnetwerk tussen ondernemers, consumenten en overheden. Tegelijkertijd stimuleert slimme software dat het lokale geld gaat rollen. Ook is het mogelijk met lokale kredieten te werken (zonder rente).

Betrokkenheid ondernemers en gemeenten

Het is belangrijk en de uitdaging dat veel lokale ondernemers meedoen. Zo ontstaat voor de verkoop een diversiteit aan producten en diensten. De ervaring leert dat ondernemers willen meedoen als het lokale betaalnetwerk zorgt voor een toename van (de potentie van) de omzet. Zo levert bijvoorbeeld op Sardinië het circulaire lokale geld binnen het Sardex Netwerk voor 4000 ondernemers, al zo’n €1.500,- extra omzet op per maand. Ook de lokale overheden spelen hierbij een belangrijke rol. Gemeenten kunnen subsidies (voor een deel) uitbetalen in de lokale munt of nemen dit als voorwaarde mee in aanbestedingen.

Zijn we bereid meer te betalen?

De grote vraag: wat is het ons waard? We zijn verwend door de grote commerciële platforms waar je met een paar klikken achter je scherm een product bestelt dat thuis wordt afgeleverd. Lokaal kopen vraagt dat je zelf meer in beweging komt en dit kost tijd. In plaats van een online bestelling bij BOL of Amazon, kies je voor een lokale ondernemer. Geen ritje naar de nabij gelegen supermarkt maar op de fiets naar de boerderijwinkel. Nog een hobbel is dat het lokaal kopen vaak meer geld kost. Het is onze uitdaging de drempels van de overstap naar lokaal kopen weg te nemen. Uit onderzoek van Capterra in 2021 blijkt dat de Nederlandse consument 10% meer wil betalen voor duurzame producten. Een opmerkelijke conclusie is wél dat deze bereidheid in onze buurlanden hoger ligt dan bij ons. We blijven in Nederland blijkbaar vooralsnog onze krenterige reputatie eer aan doen.

De tijd is rijp

Dankzij ‘Corona’ zijn in grote aantallen overal in Nederland Koop Lokaal initiatieven gestart. De volgende stap is deze beweging te ondersteunen met lokaal geld en zo de aantrekkingskracht van lokaal kopen te vergroten. Steeds meer ondernemers en stakeholders experimenteren. Op diverse plekken in de wereld zijn lokale geldsystemen al onderdeel van de regio. In Nederland zien we de Utrechtse Euro. In Friesland is een groep ondernemers bezig met het opzetten van een Fryske Euro. In Amsterdam staat in het recente coalitie akkoord dat de gemeente een pilot wil starten met een digitale lokale munt`: de De Mokkummunt of 020Coin.

Jezelf gezonder maken

Ik zie dat de tijd meer dan rijp is voor lokaal geld. Lokaal geld als middel om de regio zo volledig mogelijk tot bloei te laten komen. Als jij ondernemer bent met een groot netwerk of inkoper van een gemeente, en je realiseert je dat er structurele verandering nodig is, laat je dan inspireren door al die lokale initiatieven die gaande zijn en kom in beweging!

En last-but-not-least: het mooie van deze duurzame lokale ontwikkeling is dat jij je als mens ook beter voelt. Het mes snijdt aan meerdere kanten: je maakt een keuze die beter is voor onze aarde, je ondersteunt de lokale ondernemers die vaak verse producten aanbieden die gezonder zijn voor je lichaam. Is dat niet een geweldige win-win die in ons vooruitzicht ligt om de wereld mooier te maken?