Beste Pentascope, wat doén jullie eigenlijk?

Een mysterieus vak, dat “ontwikkelen”

Ik ben voor Pentascope als organisatie ‘gevallen’ vanwege haar nuchtere, praktische mensgerichtheid. De warmte en professionaliteit die daarvan uitgaat maakte dat ik dacht: dat wil ik ook. Daar wil ik bij horen en dat wil ik kunnen. Maar wat je dan precies kan, was me eigenlijk nog niet duidelijk. Om me heen zag ik stevige professionals bij organisaties een bijdrage leveren, en de verhalen waren, en zijn nog steeds, gaaf en inspirerend. Dat er resultaat geboekt wordt was voor mij helder. Maar hoe mijn collega’s dat precies voor elkaar krijgen, ik kreeg er moeilijk beeld bij.

Nou prima, dat komt nog, dacht ik. En toch, hoewel ik meer ervaring opdeed, de wolk rondom het vak werd alleen maar dikker. En het helpt niet dat er een boel vaagtaal rondom organisatieadvies hangt. Ten eerste omvat de term ‘organisatieadvies’ een breed scala van advieswerk. Ten tweede, als je dan te pakken hebt waar het om gaat (in mijn geval organisatie-, team-, leiderschaps- en talentontwikkeling) worden er frases gebruikt waar Wittgenstein¹ een puntje aan kan zuigen. Op onze website stond destijds dat we klanten hielpen door ‘richting vinden’, ‘vooruit komen’, ‘aanwakkeren’, ‘vertragen’ en ‘vernieuwen’. Heel leuk. Maar wát dóé je dan??

¹ Ludwig Wittgenstein: Een Oostenrijks-Britse taalfilosoof (1889-1951)

Expert… maar in wat?

Ik ben graag goed in wat ik doe alleen wist ik niet welke boeken ik moest lezen, welke trainingen ik moest volgen en welke vaardigheden ik moest ontwikkelen om beter te worden in het vak. In mijn parallelle leven, waarin ik mensen begeleid tot goede partners en trainers van paarden, ben ik al jaren expert. En dat voelt lekker. Mateloos frustrerend was het dan ook dat ik de aanknopingspunten om expert te worden in mijn nieuwe vak niet zomaar kon vinden.

Wat ik me nu realiseer is dat ik de verkeerde vragen stelde. Ik was op zoek naar welke kennis wij komen brengen binnen organisaties en voor welke expertise organisaties ons inhuren. En dat is nou precies wat we niet doen. Laatst sprak ik met een nieuwe, jonge collega binnen Pentascope die met dezelfde vraag worstelt als ik destijds. En ik realiseerde me dat voor mij deze vraag inmiddels is beantwoord. En dat ook ik er moeilijk woorden aan kan geven. Hieronder toch een poging!

Vaagtaalbingo

Wij zijn inderdaad niet van de inhoud, dat is altijd van de klant. Hoewel we snel de context en de dilemma’s begrijpen zullen we ze niet oplossen, al zouden we het kunnen. Een belangrijk deel van het proces is juist dat we het niet overnemen, want zodra we dat doen, verschuift het eigenaarschap van het probleem naar ons als adviseurs. En dan vindt er geen ontwikkeling plaats bij de mensen waarom het draait. Zij moeten zelf aan de bak, alleen dan kan er iets anders ontstaan.

Door onze manier van werken nodigen we ze daartoe uit. Door samen met een afvaardiging van de doelgroep te onderzoeken wat de leervragen precies zijn, en welke stappen zouden kunnen bijdragen. Dat doen we niet om draagvlak te creëren of weerstand te verminderen, maar omdat we écht geloven dat we alleen in gesprek met degenen waarom het gaat tot de beste volgende stap komen. We zijn de katalysator voor organisaties en teams om over hun eigen ontwikkelvraag na te denken en daar eigenaarschap in te nemen. En daar zit onze expertise. In het stimuleren, in het niet overnemen en steeds uitnodigen om zelf na te denken. En natuurlijk nemen we een heel scala aan werkvormen mee waarin we met de leervragen aan de slag kunnen. En natuurlijk maken we prachtige draaiboeken en stevige programma’s. Maar onze kracht zit in dat we de ander blijven uitnodigen. We bewegen in het moment mee, blijven het proces van een afstand en soms van heel dichtbij bezien en prikkelen, spiegelen en dagen uit daar waar we zien dat ontwikkeling mogelijk is. En dat is soms rete spannend. Want de balans tussen voldoende en teveel uitdagen is precair. Alles wat je doet heeft effect, gewenst of ongewenst.

Wat dóé je dan?

En wat dóé je dan? Programma’s ontwerpen waarin je zoekt naar de optimale balans tussen comfort en ontwikkeling. Je eigen ego opzij zetten als de groep vervolgens iets heel anders vraagt dan jouw prachtige programma. Mensen actief uitnodigen om hun verhaal te delen door jezelf kwetsbaar op te stellen. Scherp blijven op wat er gezegd wordt, waar het schuurt, wat meer aandacht van de groep behoeft. In de gaten houden of eenieder kan delen wat hij of zij op het hart heeft, en ruimte creëren voor mensen die dat niet automatisch doen. Benoemen wat opvalt in het proces, patronen blootleggen en reflecteren op wijze waarop men met elkaar omgaat en communiceert. Vanuit oprechtheid, authenticiteit en liefde. En daarin vaar je op je eigen gut feeling. Je bent je eigen thermometer. Voel je je ongemakkelijk? Dan is dat waarschijnlijk een signaal dat er iets niet klopt. Werk aan de winkel!

Onze expertise is menselijke interactie, verbinden voorbij de inhoud, van mens tot mens. Want daaruit ontstaan de mooiste dingen. En ook dat is vaagtaal. We willen op een andere manier veranderen, daar is andere taal voor nodig en die taal is nog volop in ontwikkeling. Ik snap inmiddels waarom het moeilijk is om uit te leggen. Woorden schieten simpelweg (nog) tekort.

Hoeveel vaagtaalwoorden tel jij in de bovenstaande tekst? Laat het weten in de comments!

Spreekt deze manier van werken jouw organisatie aan in dit stadium van ontwikkeling? We denken graag met je mee! Druk op onderstaande knop om in contact te komen.